Kuchnia bez błędów

Unikanie błędów w kompozycji zabudowy kuchennej jest sprawą niezwykle istotną. Komfortowe korzystanie z naszej kuchni to rzecz najważniejsza, codzienne przeciętne 2 godziny w niej sprawiają, że w ciągu roku spędzamy w kuchni aż cały miesiąc!

Układ przestrzeni kuchennej powinien zatem być przede wszystkim funkcjonalny, następnie estetyczny. O ile kwestia wyglądu zewnętrznego to sprawa indywidualna, zależna od gustów i upodobań, to projekt kuchennej zabudowy meblowej opieramy głównie na funkcjonalności, bo to ona zapewnia komfort użytkowania kuchni. Tutaj rządzą prawidła niezależne od gustu i upodobań, które są wynikiem wieloletnich badań prowadzonych w autentycznych warunkach kuchennych, W nowoczesnej ergonomicznej kuchni wszystko ma znajdować się w zasięgu ręki i wzroku.

Główna zasada ergonomii.
Podstawową zasadą ergonomii jest trójkąt roboczy czyli rozmieszczenie sprzętów agd w zabudowie kuchennej zgodnie z kolejnością wykonywania prac kuchennych. Reguła jest prosta, a jej zastosowanie zagwarantuje nam sprawne i bezkolizyjne poruszanie się w przestrzeni kuchni - opieramy się w niej na prawidłowym umieszczeniu trzech głównych sprzętów kuchennych: chłodziarki, zlewozmywaka i płyty grzewczej. Rozlokowanie sprzętów, między którymi pracujemy najczęściej w prawidłowej kolejności jest niezwykle ważne. Pierwszym elementem jest chłodziarka – wyjmujemy z niej żywność do dalszej obróbki lub użycia bieżącego do przygotowania posiłku. Kolejny element to zlew, w którym w większości myjemy wyjęte z lodówki produkty. Następny punkt to płyta grzewcza, na której przygotowujemy posiłek z produktów wyjętych z lodówki i umytych w zlewie.

Jak prawidłowo wprowadzić zasadę trójkąta roboczego do kuchni?
Ustawienie w odpowiedniej kolejności sprzętów kuchennych to dopiero początek. Samo rozlokowanie bowiem nie wystarczy, by uzyskać funkcjonalną przestrzeń. Pomiędzy głównymi punktami muszą znaleźć się odpowiednie przestrzenie blatu roboczego gwarantujące miejsce do odstawienia i obróbki produktów spożywczych. Istnieje kilka użytecznych miar, które służą nam przy projektowaniu zabudowy z meblami kuchennymi na wymiar. Odległość między lodówką a zlewozmywakiem powinna wynosić 120-200 cm., minimalnie w niewielkich pomieszczeniach 40-60cm. Obok lodówki umieszczamy blat, na który łatwo wyjąć schłodzone produkty. Następnie umycie produktów i odłożenie za zlewem pozwala na dalszą obróbkę i przygotowanie ich do gotowania. Dlatego pomiędzy zlewem a płytą grzewczą powinien znaleźć się blat roboczy - optymalna długość to 120 – 200 cm, minimalnie to 80-90cm. Za płytą grzewczą kolejny fragment blatu roboczego dla odstawienia garnka czy patelni, odłożenia roboczych sztućców, a także umieszczenia gotowych potraw. Płyta grzewcza nie może być umieszczana bezpośrednio przy ścianie, by uniknąć zagrożenia pożarowego. Płytę grzewczą od chłodziarki może dzielić większa odległość, w dużych kuchniach może wynosić nawet 250 cm. Efektywne wzajemne połączenie przestrzeni do gotowania, mycia i konserwacji żywności (lodówka) w trójkąt otrzymamy wówczas gdy suma boków nie będzie większa niż 650 cm. Jeśli przestrzeń kuchenna nie należy do największych poszczególne odległości należy proporcjonalnie zmniejszyć i dostosować do warunków pomieszczenia.

Strefy kuchenne.
Prawidłowe rozmieszczenie sprzętów agd w kuchni według reguły trójkąta roboczego dzieli przestrzeń na strefy. Zasada ergonomii wskazuje nam pięć stref kuchennych, których usytuowanie gwarantuje sprawne korzystanie z kuchni. Pierwsza strefa to zapasy. Tutaj oprócz chłodziarko-zamrażarki na produkty świeże, powinna znaleźć się szafa spiżarniana na zapasy żywności suchej i puszek. Szafa może być wyposażona w szuflady wewnętrzne dla łatwej segregacji produktów albo w kosz cargo, który także pozwala na funkcjonalne rozmieszczenie zapasów. Druga strefa to przechowywanie. Tu umieszczamy szafki na talerze, szklanki, kubki i sztućce. Cała zastawa stołowa w jednym miejscu to sposób na porządek i łatwość odnalezienia potrzebnych elementów. Umieszczenie ciężkich talerzy w szufladach pozwala na łatwe ich wyjęcie, bez nadmiernego dźwigania. Szklanki i kubki możemy umieścić w szafkach wiszących, najlepiej z frontami uchylnymi lub uchylno – łamanymi – gwarantuje to łatwość wyjęcia, a także co ważne ponownego wstawienia do szafki ze zmywarki znajdującej się poniżej bez kolizji głowa – otwarte drzwiczki szafki wiszącej. Trzecia strefa – zmywanie. Zawiera w swojej kompozycji zmywarkę oraz zlewozmywak i sortowniki odpadków oraz miejsce przechowywania detergentów. Sortowniki umieszczone w szufladzie ze wspomaganiem otwarcia gwarantują bezproblemowe ich użycie w przypadku np. brudnych od obierek czy tłuszczu rąk. W strefie zmywania pojawiają się produkty spożywcze wymagające umycia (warzywa, owoce), tu też wracają naczynia w których przygotowujemy posiłek w kolejnej strefie i te, które zabieramy po użyciu ze stołu. Bezpośrednia obecność strefy przechowywania to łatwe przełożenie umytych i wysuszonych naczyń i sztućców na swoje miejsce. Strefa czwarta – przygotowanie. Obejmuje blat roboczy pomiędzy zlewem a płytą grzewczą, a także szafki z miejscem na akcesoria typu deski do krojenia, sztućce robocze, miski, garnki, itp. Tutaj dobrze sprawdzą się szuflady w dolnych szafkach z odpowiednimi systemami organizacji przestrzeni dla ułatwienia przechowywania akcesoriów. Dobrym pomysłem jest umieszczenie tu szafki z niskim koszem cargo na bieżąco używane oleje, oliwy i ocet. Dodatkowo szafki wiszące mogą być wyposażone we fronty uchylne i uchylno-łamane, by używać ich bezkolizyjnie jak w strefie przechowywania – łatwo wyjmować i odkładać bieżące produkty sypkie i przyprawy. Takie wyposażenie pozwala na pracę przy blacie podczas gdy szafki górne są otwarte, a ich zawartość jest bezpośrednio dostępna. Ostatnia, piąta strefa to strefa gotowania – tutaj oczywiście znajduje się płyta grzewcza oraz okap kuchenny, a także sprzęty do pieczenia i gotowania jak piekarnik czy mikrofalówka.

Wysokość umieszczenia blatu roboczego.
Ergonomiczne rozmieszczenie sprzętów i szafek w kuchni jest najważniejsze. Kolejnym ważnym elementem jest także wysokość umieszczenia blatu roboczego. Standardowo przyjmujemy, że górna płaszczyzna blatu powinna być na wysokości 85 cm. Jednak jest to tylko wskazówka. Wysokość blatu dostosowujemy indywidualnie do użytkowników kuchni. Optymalna wysokość blatu roboczego wynosi 10-15 cm poniżej ugiętego łokcia głównego użytkownika. Zróżnicowanie wysokości umieszczenia blatów pod kątem wykonywanych czynności jest możliwe raczej w dużych przestrzeniach kuchennych. Wtedy odpowiednio możemy modelować przestrzeń wg zasad: zmywanie na wysokości 90-100cm, gotowanie na płycie grzewczej 80-90 cm, strefa pracy typu krojenie warzyw czy wałkowanie ciasta – 70-80cm.

Oświetlenie robocze w zabudowie kuchennej.
Niezwykle ważny element wyposażenia szafek kuchennych to oświetlenie. Podstawowe oświetlenie umieszczamy w wieńcu dolnym szafek wiszących – by bezpośrednio doświetlić miejsce pracy. Jeśli szafek wiszących nie mamy zaplanowanych należy oświetlenie blatu wyprowadzić bezpośrednio z sufitu. Dodatkowo oświetlić możemy wnętrza szafek – tak górnych, jak i dolnych – czujnik uruchamia oświetlenie wnętrza w momencie otwarcia drzwiczek lub wysunięcia szuflady.

Sprawdź czy wszystko jest w porządku.
Ostatnim krokiem przy aranżacji zabudowy kuchennej jest upewnienie się, że każda z zastosowanych szafek swobodnie się otworzy, a każda zastosowana szuflada czy kosz wysunie się bez problemu Największe problemy stwarza odpowiednie zagospodarowanie narożnika kuchni – tutaj zazwyczaj z pomocą przychodzą systemy rozwiązań do szafek narożnych dolnych. Jednak szczególną uwagę należy zwrócić na szafkę wiszącą w narożniku, zwłaszcza jeśli umieszczona jest obok wysokiej zabudowy np. lodówki.

Ergonomiczna urządzona kuchnia to sztuka.
Ergonomia w kuchni zależna jest bezpośrednio od metrażu pomieszczenia, nie oznacza łatwości zastosowania ani na dużej, ani na małej przestrzeni. Wielką sztuką jest przestrzeganie zaleceń co do odpowiednich odległości oraz podziału na strefy i zgranie wszystkich zaleceń projektowych w zagospodarowaniu przestrzeni kuchennej. Fachowa pomoc doświadczonego projektanta Zebra Studio z całą pewnością pozwoli na uniknięcie błędów i uzyskanie komfortowej strefy kuchennej, z której korzystanie będzie przyjemną kulinarną podróżą.